Türk Edebiyatında İlkler
1- İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi
/1859
2- İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı
Talat ve Fitna
3- Batılı tekniği uygun ilk roman : Halit Ziya
Uşaklıgil /Aşk-ı Memnu
4- İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan
Telemak / 1859
5- İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
6- İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
7- İlk gerçekçi (realist) roman : Recaizade Mahmut
Ekrem / Araba Sevdası
8- İlk tasvir ve tahlil ağırlıklı roman Namık Kemal
/ İntibah
9- Yurdumuzda ilk gazete: Zimirini ((1824)
10- İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vaka
11- İlk yarı gazete : Ceride-i Havadis
12- İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi - A.
Mithat / Yeniçeri
13- İlk özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi /
Tercüman-ı Ahval
14- İlk pastoral şiir : A.Hamit Tarhan / Sahra
15- İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi
yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci : Şinasi
16- Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit
Tarhan / Eşber veya Sardanapal
17- İlk bibliyografya : Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi
18- ilk biyografi: Hoca Dehhani – Selçuklular
Şartnamesi
19- İlk hatıra (anı) kitabı : Babürşah / Babürname
20 İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
21- İlk tezkire : Ali Şir Nevai / Mecalisün Nefais
22- İlk antolojisi : Ziya Paşa / Harabat
23- İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı
Osmaniye
24- İlk hikaye kitabı : A.Mithat Efendi / Letaif-i
Rivayet
25- İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
26- İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig
27- İlk siyasetname : Kutadgu Bilig
28- Cumhuriyet dönemi ilk mensur şiir örneklerini
veren : Halit Ziya Uşaklıgil
29- ilk mensur şiir örneklerini veren : Recaizade
Mahmut Ekrem
30- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan :
Mehmet Emin Yurdakul
31- Türkçe'nin ilk gramer kitabını yazan: Baskakov
32- İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
33- İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i
Ati
34- Cumhuriyet sonrası ilk bildiri yayınlayan
topluluk: Yedi Meşaleciler
35- Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Kutadgu
Bilig
36- İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Mir'atül
Memalik
37- İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh
Efendi
38- Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz :
Fuat Köprülü
39- Sahnelenen ilk tiyatro : Namık Kemal / Vatan
yahut Silistre
40- Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım
şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
41- Şiirde noktalama işaretlerini ilk kullanan:
Tevfik Fikret
42- Türkçe'nin ilk dil bilgisi kitabı : Süleyman
Paşa / Sarf-ı Türki
43- İlk natüralist eserimizin yazarı : Nabizade
Nazım / Zehra
44- Divan Edebiyatında mahallileşme akımının
temsilcisi: Nedim
45- Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
46- İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi : Kamus'ul
Alam
47- İlk sözlüğümüz : Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı
Lügat-it Türk
48- Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
49- İlk Türkçe sözlük : Şemsettin Sami - Kamus-ı
Türki
50- İlk özdeyiş örneklerini veren : Ali Bey /
Lehçet’ül Hakayık
51- İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan
ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
52- Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun
Abideleri
53- Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl
olacağını ilk açıklayan : R. Mahmut Ekrem
54- Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına
öncülük eden : Mehmet Emin Yurdakul
55- Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı :
Ömer Seyfettin
56- İlk deneme yazarı: Nurullah Ataç
57- Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A.
Hamit Tarhan / Validem
58- İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların
Şarkısı
59- İlk alfabemiz : Göktürk Alfabesi
60- Tekke şiirinin babası : Ahmet Yesevi
61- İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
62- Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan :
Namık Kemal
63- Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun
Taner
64- İlk kadın romancımız : Fatma Aliye
65- Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
66- Dünyanın bilinen ilk destanı : Sümerlerin
Gılgamış Destanı
67- Dünyanın en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı :
Kırgızların Manas Destanı
68- Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
69- Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :
Halide Edip Adıvar / Ateşten Gömlek
70- İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet
Vefik Paşa
71- İlk divan şairi : Hoca Dehhani
72- Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu
işleyen : Refik Halit Karay
73- En başarılı psikolojik roman yazarımız : Peyami
Safa / 9.Hariciye Koğuşu
74- İlk çocuk şiirlerini yazan : Tevfik Fikret /
Şermin
75- Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı :
Genç Kalemler
76- Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız:
Halide Edip Adıvar
77- İlk çocuk yayınımız: Eftal ve Mümeyyiz
78- İlk Çocuk Romanı: Mahmut Yeşari / Bağrı Yanık
Ömer
79- İlk Çocuk Şiir Kitabı : İbrahm Alaattin Gövsa /
Çocuk Şiirleri
80- İlk Çocuk Tiyatromuz: M. Kemal Küçük / Çocuklara
Tiyatro Dersi – Gülmeyen Çocuk
81- İlk edebiyat dergimiz: Hazine-i Evrak
82- İç monolog tarzında yazılmış ilk roman: Adalet
Ağaoğlu / Bir Düğün Gecesi
83- Post-modern tarzında eser veren ilk yazarımız:
Tutunamayanlar / Oğuz Atay
84- İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı: Köroğlu
(1953)
85- Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü : Kara
Maske (1943)
86- En uzun ömürlü edebiyat dergisi : Varlık Dergisi
(1933)
87- İlk edebi tartışma: Namık Kemal ile Ziya Paşa
arasında
88- İlk divan sahibi sanatçımız: Yunus Emre
89- İlk mizah gazetemiz: Namık Kemal / Diyojen
90- Serbest vezni ilk kullanan şair: Nazım Hikmet
Ran (1929)
91- Cumhuriyet dönemi heceyle yazılan ilk manzum
tiyatro eseri : Yusuf Ziya Ortaç / Binnaz
92- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : A.
Hamit Tarhan / Nesteren
93- Lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat: D.
Mehmet Doğan / Bir Lügat Bulamadım
94- İlk edebi topluluk: Servet-i Fünun
95- Türk Edebiyatı'nda yayınlanmış ilk öykü kitabı:
Emin Nihat Tarlan / Müsameratname
96- Türk Edebiyatı'nda batıdan yapılan ilk fabl
çevirisi: Şinasi
97- Türk Edebiyatı'nda yazıya geçirilen ilk
masallar: Billur Köşk Masalları
98- Türk masallarını ilk defa derleyen: İ. Kunoş
adlı Macar bilim adamı
99- Türk masallarını ilk defa yayınlayan yabancı
ülke: 16. Lui dönemi Fransa
100- Aşık Veysel’i Türk halkına ilk tanıtan: Ahmet
Kutsi Tecer
101- Batılı anlamdaki Türk resmine figür kullanan
ilk ressam: Osman Hamdi Bey
102- Cumhuriyet tarihinin ilk ressamı Refik Epikman
103- Türkiye’nin ilk kadın caz piyanisti: Nilüfer
Verdi
104- İlk Türk filmi: Fuat Uzkınay /
'Ayastefonos'daki Rus Abidesinin Yıkılışı' (1914).
105- İlk sesli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul /
İstanbul Sokaklarında
106- Yasaklanan ilk film: Metin Erksan / Aşık
Veysel’in hayatı
107- İlk uluslararası ödül: Metin Erksan / Susuz Yaz
108- İlk renkli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / Halıcı
Kız
109- İlk renkli belgesel film: Ali İpar – İlhan G.
Arakon / Bir Şehrin Doğuşu
110- Köy hayatını anlatan ilk Türk filmi: Lütfi Akad
/ Beyaz Geceler
111- İlk sinema gösteriminin yapıldığı yer: Yıldız
Sarayı (1896)
112- İlk kadın seslendirme yönetmeni: Sacide Keskin
113- Seslendirme işlemi Türkiye’de yapılan ilk film:
Muhsin Ertuğrul / Bir Millet Uyanıyor
114- Basılan ilk küçük hikaye kitabı: S. Sezai /
Küçük Şeyler
115- Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
116- Türkiye'de bilinen ilk resim sergisi, İstanbul
Atmeydanı'nda (Hipodrom) açıldı.
117- Türkiye’de çekilen ilk belgesel:
Ayastefonos'taki Rus Abidesi'nin yıkılışıdır.(1914)
118- Türkiye’de afiş sanatının öncüsü: İhap Hulusi
Görkey (1929)
119- İlk Anket Düzenleyen Dergi: Mektep ( Karabet
Efendi)
120- İlk dergi : Vakayi-i Tıbbiye
121- İlk Edebiyat Tarihi : Abdülhalim Memduh /
Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
122- İlk spor dergisi: Sait çelebi / Spor Alemi
(1919 – 1921)
123- Fotoğrafçılık konusunda ilk kitap : Yüzbaşı
Hüsnü Efendi / Risale-i Fotoğrafya
124- İlk Fotoğrafçılık dergisi: Saffet Sürel –Şinasi
Barutçu / Profesyonel ve Amatör Foto Dergisi
125- İlk fotoğraf sergisi: 1942 yılında Gazi
Öğretmen okulunda açıldı
126- İlk fotoğraf yarışması : 1933 Ankara Halkevleri
tarafından yapıldı
127- Yurdumuzda ilk fotoğrafhane: 1845 yılında
M.Yana tarafından açıldı.
128- İlk Güzel Sanatlar Akademisi: Sanayi-i Nefise
Mektebi
129- İlk haber ajansı : Anadolu Ajansı
130- İlk özel haber ajansı : Türk Haberler Ajansı
(THA) / Kadri Kayabal
131- İlk Heykel : Osman Gazi büstüdür (1914)
132- İlk heykeltıraş : İhsan Aksoy
133- İlk Kabare Tiyatrosu: Haldun Taner /Devekuşu
Kabare Tiyatrosu (1962)
134- İlk Marş: Mahmudiye Marşı (1289)
135- İlk Milli Marş: İstiklal Marşı (1921)
136- İlk Opera yapıtımız: Ahmet Adnan Saygun / Özsoy
(1928)
137- İlk Sansür : Ali Kararnamesi
138- İlk Kadın sinema oyuncumuz: Bedia Muvahhit –
Neyyire Neyir
139- İlk Kadın tiyatro sanatçımız: Afife Jale
140- İlk Kadın opera sanatkarımız: Semiha Berksoy
Yorumlar
İçerik yoruma kapalıdır.
|