Şeyhî Şiirleri / Harname


Harname

 

Zevk içinde cihân velî ŞEYHî...

Yatur uş minnet ü belâda dahi


Bahtı zengî yüzü tek agırmaz

İşi başmaklayan başa varmaz


Râhat umdukça gördü zahmetler

Devlet isteyü buldu mihnetler


Fikr olurken hâletün sıfatı

Geldi bu kıssanun münâsebeti


Münasebet-i Hikayet


Bir eşek var idi zâif ü nizâr

Yük elinde kat'i şikeste vü zâr


Gâh odunda vü gâh suda idi

Dün ü gün kahr ile kısuda idi


Ol kadar çeker idi yükler ağır

Ki teninde tü komamışdı yağır


Nice tü kalmamışdı et ü deri

Yükler altında kana batdı deri


Eydür idi gören bu sûretlu

Tan degül mi yürür sünük çatlu


Dudağı sarkmış u düşmiş enek

Yorılur arkasına konsa sinek


Toğranur idi arpa arpa teni

Gözi görince bir avuç samanı


Kargalar dirneği kulağında

Sinegün seyri gözi yağında


Arkasından alınsa pâlanı

Sanki it artuğıydı kalanı


Birgün ıssı ider himâyet ana

Ya’ni kim gösterür inayet ana


Aldı pâlanını vü saldı ota

Otlayurak biraz yüridi öte


Gördi otlakda yürür öküzler

Odlu gözler ü gerlü göğüzler


Sömürüp eyle yirler otlağı

Ki çekicek kılın tamar yağı


Boynuzı ba’zısınun ay bigi

Kiminün halka halka yay bigi


Böğrişüp çün virürler âvâze

Yankulanurdı tağ ü darvâze


Har-ı miskîn ider iken seyrân

Kaldı görüp sığırları hayrân


Geh yürürler ferâgat ü hoş-dil

Gâh yaylâ vü kışla geh menzil


Ne yular derdi ne gâm-ı pâlân

Ne yük altında haste vü nâlân


Acebe kalur u tefekkür ider

Kendü ahvâlini tasavvur ider


Ki birüz bunlarunla hilkatde

Elde ayakda şekl ü sûretde


Bunlarun başlarına tâc neden

Bize fakr ü ihtiyâc neden


Bizi ger arpa ok u yây itdi

Bunlarun boynuzun kim ay itdi


Didi bu müşkilümi itmez hal

Meger ol bir falân har-i a’kal


Var idi bir eşek firâsetlû

Hem ulu yollu hem kiyâsetlû


Çok geçürmiş zamâneden çağlar

Yükler altında sızırup yağlar


Nûh Peygamber’ün gemisinde ol

Virmiş İblîse kuyruğıyla yol


Dir imiş ben döşedimdüm döşeği

Dirilürken ölüp ’Üzeyr eşeği


Hoş-nefesdür diyü vü ihl ü fasîh

Hürmet eyler imiş humâr-ı Mesîh


Kurd korkar idi kulağından

Arslan ürker idi çomağından


Ol ulu katına bu miskîn har

Vardı yüz sürdi didi iy server


Sen eşekler içinde kâmilsin

Âkıl ü şeyh ü ehl ü fâzılsın


Anda k’ıslâh ide tapun şer ü şûr

Har-î Deccâle diyeler ker ü kûr


Menzil-i mü’minîne rehbersin

Merkeb-i sâlihîne mazharsın


Nesebündür mesel hatîblere

Nefesün hoş gelür edîblere


Sen eşeksin ne şek hakîm-i ecell

Müşkilüm var keremden itgil hall


Bugün otlakda gördüm öküzler

Gerüben yürür idi göğüzler


Her biri semîz ü kuvvetlü

İçi vü taşı yağlu vü etlü


Niçün oldu bulara enzâni

Bize bildür şu tâc-ı sultanî


Yok mıdur gökde bizüm ılduzumuz

K’olmadı yir yüzinde boynuzumuz


Her sığırdan eşek nite ola kem

Çün meseldür ki dir benî âdem


Har eger hâr ü bî-temîz oldı

Çünkü yük tartar ol azîz oldı


Bâr-keşlikde çün bizüz fâik

Boynuza niçün olmaduk lâyık


Böyle virdi cevâb pîr eşek

K’iy bilâ bendine esîr eşek


Bu işün aslına işit illet

Anla aklunda yog ise kıllet


Ki öküzi yaradıcak Hallâk

Sebeb-i rızk kıldı ol Rezzâk


Dün ü gün arpa buğday işlerler

Anı otlayup anı dişlerler


Çün bular oldu ol azîze sebep

Virdi ol izzeti bulara Çalab


Tâc-ı devlet konıldı başlarına

Et ü yağ toldı iç ü taşlarına


Bizüm ulu işimüz odundur

Od uran içümüze o dûndur


Bize çokdur hakîki buyrukda

Nice boynuz kulağ u kuyruk da


Döndi yüz derd ile zaîf eşek

Zâr ü dil-haste vü nahîf eşek


Didi sehl ola bu işün aslı

Çünki şerh oldı bâbı vü faslı


Varayın ben de buğday işleyeyin

Anda yaylayup anda kışlayayın


Nice yiyem odun ile letler

Bulayın buğday ile izzetler


Gezerek gördi bir gögermiş ekin

Sanki dutardı ol ekin ile kîn


Aşk ile değdi girdi işlemeğe

Gâh ayaklayu gâh dişlemeğe


Arpa gördi gögermiş aç eşek

Buldı cân derdine ilâç eşek


Değme kerret ki şevk ile karvar

Toprağın bile götürür harvar


Eyle yidi gök ekini terle

Ki gören dir zihî kara tarla


Yiyürek toydı karnı çağnadı

Yuvalandı vü biraz ağnadı


Başladı ırlayup çağırmağa

Anup ağır yükin ağırmağa


Dimiş ol âdemî ki hoş-demdür

Niam oldukda bî-nagam gamdur


Pes idüp cûş içinde eşvâkı

Rast düzdi nevâ-yı uşşâkı


Çeker âvâze tîz ider perde

Hoş ser-âğaz ider muhayyerde


Nice düzmek ki bozdı âhengi

Perdesin açdı ol cihân nengi


Çıkarur har çün enker-ül esvât

Ekin ıssına arz olur arasât


Ağaç elinde azm-i râh itdi

Tarlasını göricek âh itdi


Dâneden gördi yiri pâk olmış

Gök ekinliği kara hâk olmış


Yüreği sovumadı söğmeg ile

Olımadı eşeği dögmeg ile


Bıçağın çekdi kodı ayruğını

Kesdi kulağını vü kuyruğını


Kaçar eşşek acıyaruk cânı

Dökilüp yaşı yirine kanı


Uğrayu geldi pîr eşek nâgâh

Sordı hâlini kıldı derd ile âh


Yermürü inleyü didi iy pîr

Har-ı rûbâh bigi pür-tevzîr


Bâtıl isteyü haktan ayrıldum

Boynuz umdum kulakdan ayrıldum


Benem ol gâm yükinde har-ı leng

Gussalar balçığında vâlih ü deng


Ne yüküm bir nefes giderici var

Ne biraz çekmeğine yarıcı var


Har gedây-iken arpaya muhtâç

Gözedürem k’urıla başuma tâc


İster iken halâldan rûzî

Varım itdüm haramîler rûzî


Ger tonuzlara olmaya buyruk

Âh gitdi kulağ ile kuyruk


Hükm-i sultâna k’ola pâyende

Çarh çâkerdürür felek bende


Kim ola bâri bir iki eclâf

K’ide tevk-i pâdişâha hilâf


Şâh kahrı ne’ûzü-billâh eger

Çarh baş çekse ide zîr ü zeber


Göklere irdi nâle vü feryâd

Dâd iy pâdişâh-ı âdil dâd


Şeyhî uzatma nâle vü âhun

Nüktedândur bilür şehen-şâhun


Ger inâyetden istesen tevfîr

Kılma devlet duâsını taksîr


Nice kim bu zamâne-i nâ-sâz

Câhile nâz vire ehle niyâz


Ne kadar kim cihân-ı bî-ihlâs

Ârifi hâric ide âmiyi hâs


Ol şehün işi izz ü nâz olsun

Düşmeninün gam ü niyaz olsun

 

Şeyhî









Yorumlar
İçerik yoruma kapalıdır.


Yorum Yapın

Ad Soyad: Yorumunuz:
E-posta:
Tarih:
25.4.2024 12:57:57
 


 
 

 
 

 
 
 
 
 
 




Bu site Kişisel Yazar Web Tasarım projesi ile oluşturulmuştur.